Latem na Cyprze poszukujemy sposobów na ochłodzenie się. Jedni wybiorą pływanie w morzu, basenie, a jeszcze inni klimatyzowane pomieszczenia. My jednak najbardziej lubimy chłód lasu, górskiego powietrza i bryzę zimnego strumienia rzeki, która prowadzi nas do samego wodospadu! Tak wodospadu! Pewnie niektórzy z Was nie wiedzieli, że na Cyprze również mamy wodospady... inni może wiedzą nawet o kilku... Jest ich jednak dużo więcej... Sama wiem o co najmniej jedenastu, ale na pewno jest ich jeszcze więcej.
 | |
|
Nie wszystkie jednak występują cały rok na okrągło, ponieważ jest to zależne od terenu, przez jaki przepływają rzeki oraz od tego, ile opadów było zimą. Na Cyprze istnieją również takie wodospady, które wyjątkowo pokazują się tylko raz na kilka lat. Mawiają, że gdy się pojawią, to jest to dobry znak - i wcale nie są to malutkie wodospady! Niejednego mogłyby wprawić w zdumienie! (Tutaj nawiązuję przede wszystkim do wodospadu Paradise w Trozena).
Wstęp
W dzisiejszym poście pokażę Wam 3 przepiękne, najbardziej znane, najczęściej odwiedzane przez turystów i najłatwiej dostępne wodospady. Każdy z nich ma swój niesamowity urok i uważam, że będąc na Cyprze, koniecznie musicie wybrać się na spacer, chociażby nad jeden z nich.
Specjalnie napisałam „na spacer”, bo samo podjechanie pod wodospad i podziwianie go to tylko „wisienka na szczycie tortu”. Nie ma nic wspanialszego niż spacer zacienionym, chłodnym lasem przy dźwiękach silnego strumienia płynącej rzeki, kołyszących się drzew, śpiewu ptaków, oddychanie czystym, rześkim powietrzem pachnącym sosnami i dzikimi ziołami. A po dojściu nad wodospad przywita Cię jeszcze chłodniejszy podmuch wiatru i bryza chłodnej rozpryskującej się wody.
Wiadomo, że w zależności od pory roku woda w wodospadach będzie płynęła mniejszą albo większą siłą. Więc po suchym i upalnym lecie wodospad będzie się wydawał mniejszy czy mniej urodziwy a najpiękniejszy i najbardziej imponujący będzie na początku wiosny.
Jak juz wspomniałam niektóre wodospady wysychają zupełnie, a inne pojawiają się tylko co kilka lat. Jednak te 3 wodospady, o których tutaj napiszę "żyją" cały rok na okrągło.
Wodospad Kaledoński (Καλιδωνίων Kαταρράκτη)
- najbardziej znany wodospad Cypru i najczęściej odwiedzany przez turystów.
 |
| Wodospad Kaledoński (maj 2015) |
Gdzie znajduje się Wodospad Kaledoński?
Znajduje się na północ od najsłynniejszej górskiej cypryjskiej wioski w Troodos - Pano Platres, na wysokości 1330m n.p.m., w Parku Narodowym Lasu Troodos, który jest w programie Natura 2000.
Powstał na rzece Krios (Kryos) Potamos (κρυός ποταμός), czyli Zimna rzeka.
Wodospad Kaledoński ma wysokość 13m i woda spada na twarde skały gabro (gabbro - skała głębinowa) tworząc u jego podstawy małe jeziorko. Pomimo lodowatej wody zawsze znajdą się chętni do kąpieli w tym wodospadzie.
W niektórych miejscach podają, że jest on najwyższym wodospadem Cypru, ale ten zaszczyt należy się wyższemu od niego wodospadowi Milliomeri.
Jego nazwa - wodospad Kaledoński - najprawdopodobniej wywodzi się od szkockich gości, którzy oczarowani jego pięknem w nostalgii dostrzegli, że wodospad wraz z całą okoliczną przyrodą przypominał ich ojczyznę Szkocję. Dlatego nazwali ją Kaledonia (Caledonia) - jak brzmiała starożytna łacińska nazwa Szkocji.
Istnieje jeszcze inne wytłumaczenie nazwy tego wodospadu i łączy się jej pochodzenie z jaskółkami (chelidon urbica) żyjącymi w pobliżu w koronach drzew.
Sprawdzałam też bezpośrednie tłumaczenie z języka greckiego i translator podpowiada mi, że w zależności od tego gdzie jest akcent: Καληδόνια (Kalidonia) - dobranoc; Καληδονία - dobry wieczór. Takie wytłumaczenie jest również ciekawe ale pewnie dużo mniej romantyczne.
Roślinność
Dzięki temu, że rzeka Kyros Potamos nigdy nie wysycha, wokół rośnie gęsty las łęgowy z bujną roslinnością.
Zobaczysz tu głównie:
- sosny kalabryjskie (Pinus Brutia) - występująca na niższych wysokościach
- i sosny czarne (Pinus Nigra ssp.pallasiana) - występująca na wyższych wysokościach.
Wiele z nich jest aż stuletnie!
Poza tym rośnie tu:
- endemiczny złoty dąb (Quercus alnifolia), czarna topola (Populus nigra), olcha (Alnus orientalis), platan (Platanus orientalis), jałowiec i berberys kreteński (Berberis cretica),
- drzewo truskawkowe (Arbutus andrachne) - nie mylić z truskawkami, jakie znamy 😉 poza podobnym wyglądem owoców, nie mają ze sobą nic wspólnego;
- wszechobecny bluszcz (Hedera Helix) i mech,
- endemiczne rośliny, np. szałwia troodos (Salvia willeana), mięta długolistna (Mentha longifolia subsp. Cyprica), wilczomlecz (Euphorbia veneris), janowiec (Genista fasselata subsp. Crudelis), gęsiówka purpurowa (Arabis purpurea), dzika róża z Troodos (Rosa chionistrae)
- i wiele innych ciekawych roślin, krzewów i drzew - jak np. czystek (Cistus), wierzba biała (Salix alba), oleander pospolity (Nerium oleander), lasecznica trzcinowata (Arundo donax), liść laurowy (Laurus nobilis), jeżyna krwista (Rubus sanctus), mirt zwyczajny (Myrtus communis), jarząb mączny (Sorbus aria ssp. cretica), irga (Cotoneaster racemiflorus var. nummularia).
W strumieniu wody możesz dostrzec kraba czy pstrąga (ale nie wolno łowić!).
Jak dotrzeć do Wodospadu Kaledonia?
Istnieje kilka możliwych wariantów, aby dotrzeć do Wodospadu Kaledonia.
1. Trekking Szlakiem Kaledońskim (w górę, wzdłuż rzeki) - który polecam najbardziej, ponieważ w trakcie tego spaceru możecie zaobserwować wspaniały krajobraz i w pełni docenić ten cud natury.
Samochód można zaparkować tuż przy samym początku szlaku, obok restauracji z fermą pstrągów. Początek szlaku znajduje się ok 300m od znaku "Psilo Dendro - Trout Farm & Restaurant" (1200m n.p.m.). Po pokonaniu 1,5km będziesz przy wodospadzie Kaledońskim i później możesz kontynuować trekking szlakiem do góry w kierunku Trodos albo wracać do Pano Platres.
Szlak do wodospadu wiedzie poprzez wspaniały gęsty las, bogaty w endemiczną roślinność. Na ścieżce edukacyjnej wszędzie widać znaki opisujące drzewa, krzewy i rośliny. Szlak ma 2gi albo 3ci stopień trudności (z 3) ponieważ droga wielokrotnie przecina rzekę i wymaga przechodzenia po śliskich kamieniach i wiedzie pod górę. Sama ścieżka też potrafi być śliska. W ostatnich latach wybudowano kilka dodatkowych mostków, więc obecnie przejście tym szlakiem jest trochę ułatwione. Wielokrotnie spotykamy na nim rodziny z dziećmi, więc nie może to być aż tak trudne.
Droga do wodospadu zajmuje ok 40min (niewielkie nachylenie w górę), a zejście ok 30min.
2. Trekking Szlakiem Kaledońskim (zejście z góry) - punkt startowy szlaku (ok. 1600m n.p.m.) znajduje się ok 2km od głównego placu Troodos - podążając starą drogą (Old Road), której początek znajduje się ok 350m od placu, na wysokości 1725m n.p.m. Po zejściu starą drogą ok 1,7km dojdziemy do tablicy informacyjnej z mapką szlaku Kaledonian. Stąd pozostało nam do samego wodospadu 1,5km.
Chyba najłatwiej właśnie jest zejść w dół, wzdłuż rzeki Kryos Potamos, ale droga jest dużo dłuższa i trzeba później jeszcze jakoś wrócić. 😏 Proponowałabym, aby ktoś czekał na Was z samochodem na dole w Pano Platres albo przyjechać autobusem do samego Troodos, a wracać z Platres. Inaczej czeka Was jeszcze droga powrotna pod górę. 😊
Zejście całym tym szlakiem to 3km i zajmie 1,5 godziny (do 2).
3. Najkrótsza i najłatwiejsza opcja, dla osób, które nie lubią chodzić - to zaparkować w pobliżu wodospadu Kaledońskiego (na zachód od niego) i przejść się niedługą ścieżką leśną.
Współrzędne wodospadu Kaledonii: 34° 54 10 N 32° 52 14 E
Inaczej zapisywana nazwa: Kaledonia, Caledonia, Caldonian, Kalidonia Waterfalls, Wodospad Kalidoński
Wodospad Millomeri (Καταρράκτης Μυλλομέρη)
- najwyższy wodospad na Cyprze
 |
| Wodospad Millomeri (listopad 2010) |
Gdzie znajduje się Wodospad Millomeri?
Wodospad Millomeri znajduje się na wschód od wioski Platres, na wysokości 980m n.p.m.
Tak samo, jak wodospad Kaledoński jest on położony w korycie rzeki Kryos Potamos. Woda spada z wysokości 20 metrów, czyli jest o siedem metrów wyższy niż wodospad Kaledoński!
Wodospad znajduje się pomiędzy wysokimi, skalistymi klifami składającymi się głównie z diabazów.
Z tablicy informacyjnej w Platres, możemy się dowiedzieć, że: "Wodospad jest częścią najgłębszej warstwy fragmentu skorupy oceanicznej i górnego płaszcza Ziemi, kompleksu ofiolitowego, który powstał 90 milionów lat temu 8000 metrów poniżej poziomu morza" - Czyż nie jest to niesamowite?
Zgodnie z tradycją jego nazwa pochodzi od słów "myllos" (μυλλο) i "meris" (μερίς) i oznacza "wilgotny obszar" czy "wilgotne miejsce". "Myllo" dokładniej oznacza "młyn", a w dialekcie cypryjskim w "mokro/wilgotno", a słowa "meros", oznacza "część".
Według innych źródeł nazwa związana jest z młynem, który kiedyś stał przy wodospadzie.
Roślinność
Flora, jaka tu występuje jest bardzo podobna do tej przy Wodospadzie Kaledońskim. Będziemy tu mogli zaobserwować głównie sosny kalabryjskie, platany, olchę, złote dęby, kwitnące krzewy i wiele endemicznych gatunków roślin - np. endemiczna Marzanka (Asperula cypria), roślinę spokrewnioną z ostami (Ptilosternon chamaepeuse) czy nie endemiczne np. kocanki włoskie (Helichrysum italicum).
Jak dotrzeć do Wodospadu Millomeri?
1. Szlakiem pieszym Millomeri
Aby dotrzeć do wodospadu Milliomeri najlepiej zejść do niego malowniczym, leśnym szlakiem (krótki 1,2km). Szlak rozpoczyna się ok 300m od centum wioski Pano Platres i ok. 100m przed kościołem Panayia Phaneromeni (Faneromeni). Zaczynamy schodzić na wysokości 1070m n.p.m. Początkowo droga prowadzi schodami w dół, dalej przechodzimy przez mostek i idziemy ścieżką wzdłuż rzeki Kryos Potamos przez przepiękny gęsty, sosnowy las z wieloma drzewami porośniętymi bluszczem - ok 600m. Dalej podążymy górskim stokiem z przepięknymi widokami na dolinę zapory Pera Pedi. Znajdzie się też kilka ławeczek, na których można odpocząć i nacieszyć się tymi widokami. Po dojściu do parkingu (990m n.p.m.) mamy jeszcze kawałek do przejścia. Dojdziemy do stromych schodów, po których trzeba zejść do drewnianego mostu i pomiędzy skałami przejść w kierunku już dawno słyszanego wodospadu (980m n.p.m.). Sam wodospad Milliomeris jest przepiękny i hipnotyzujący, ale chyba jeszcze większe wrażenie robią starożytne korzenie drzew, wypłukiwane przez wodę.
Dojście do wodospadu zajmuje mniej niż godzinę, a stopień trudności jest 1.
Przez wiele lat wodospad nie cieszył się dużą popularnością, ponieważ był słabo dostępny i dopiero od niedawna można podjechać samochodem prawie pod sam wodospad. Jest to najszybsza opcja, ale jednak tracimy naprawdę piękne widoki...
2. Jadąc samochodem z Limassol do Pano Platres przez Moniatis, prawie 1km przed restauracją "Psilo Dendro" trzeba skręcić w lewo, aby zjechać na drogę prowadzącą prawie pod sam wodospad (3,8km), na końcu drogi pojawi się parking.
3. Najłatwiej trafić jadąc samochodem przez wioskę Pera Pedi (4,2km) i przy restauracji "Neromylos" skręcamy w drogę prowadzącą na Pera Pedi Dam - zbiornik wodny z zaporą.
4. Jest jeszcze jedna droga, którą można pokonać, by na końcu dotrzeć do wodospadu Milliomeri - jednak chyba nie polecilibyśmy jej dla większości osób. Jest ona raczej dla osób lubiących ekstramalne warunki. 😃
Jest to trasa, gdzie najpierw idziemy Szlakiem Milia wiodącym do weneckiego mostu Milia, dalej w kierunku zbiornika wodnego Pera Pedi i później w kierunku wodospadu. Na spacer tym szlakiem kiedyś jeszcze Was zabiorę, więc na razie nie będę tu pisać szczegółów.
Ostatnimi czasy ten wodospad jest coraz popularniejszy i naprawdę ciężko, aby w ciągu dnia znaleźć chwilę samemu, przyjeżdżają tu całe rodziny i wycieczki. Pani z samochodu z lodami, który (chyba zawsze) jest na parkingu przed zejściem do Milliomeri, musi mieć tu niezły utarg. 😄
Wielu fotografów ślubnych przywozi młode pary na sesje plenerowe z wodospadem Milliomeri - i nic dziwnego, bo zdjęcia w tej scenerii wychodzą przepiękne! Jeżeli Tobie zależy na zrobieniu naprawdę dobrych zdjęć to najlepiej pomyśleć o godzinach po wschodzie słońca - kiedy jeszcze wszyscy śpią i słońce nie powoduje aż tak wielkich kontrastów.
Woda wodospadu jest lodowata, ale niektórzy również tutaj się kąpią.
Współrzędne wodospadu Millomeris: 34°53'01.9"N 32°51'55.1"E
Inaczej zapisywana nazwa - Myllomeri, Milliomeris, Millomeris, Mylliomeris, Milomery
Wodospad Chantara (Καταρράκτης Χαντάρα)
- najgłośniejszy wodospad, a w porównaniu do dwóch poprzednich powiedziałabym też, że najszerszy, najłatwiej dostępny i chyba najbardziej hipnotyzujący! A no i oczywiście najmniej znany przez turystów 😊
 |
| Wodospad Chantara (kwiecień 2019) |
Gdzie znajduje się Wodospad Chantara?
Wodospad Hantara znajduje się w lesie państwowym, 1,5km, na północ od wioski Fini (która słynie z garncarstwa). To z niej wywodził sie mistrz tworzący Pitharie, podróżując wszędzie wokół Cypru.
Położony jest na rzece Dhiarizos (δύο ρίζες) - czyli "Dwa Korzenie". W niektórych źródłach ta sama rzeka nazwana jest "Diplos Potamos" czyli "Podwójna Rzeka". Obecnie na wielu mapach oznaczana jest jako "Trodotissa".
Woda spada w kilku strumieniach z wysokości 8 metrów, po twardych, wulkanicznych skałach gabbro i tworzy poniżej jeziorko. Następnie pod małym drewnianym mostem opada w dół i spływa rzeką w kierunku wioski Fini, przez którą przepływa.
Skała wodospadu obrośnięta jest aksamitnymi mchami i tworzy to naprawdę malowniczy widok. Najpiękniej ten wodospad wygląda wiosną - kiedy mech jest jeszcze soczyście zielony; i jesienią - kiedy cała okolica jest w barwach jesieni i na powierzchni wody unoszą się suche liście.
Nazwa Wodospadu Hantara - wywodzi się od słowa "antara/andara" co oznacza "szum wody".
Po prawej stronie wodospadu możesz dostrzec kamienne schody prowadzące na górę, nad wodospad. Znajdują się tam kolejne dwa poziomy - kaskada mniejszych wodospadów.
Można by godzinami tu siedzieć i przyglądać się temu cudowi natury!
Roślinność
W samym sąsiedztwie wodospadu i korycie rzeki dominują platany (Platanus orientalis) - oplątane bluszczem, olchy (Alnus orientalis) wraz z innymi roślinami wodnymi. Cała okolica to przede wszystkim lasy sosnowe (Pinus brutia), złoty dąb (Quercus alnifolia), drzewo truskawkowe (Arbutus andrachne) i wiele innych krzewów - Jeżyna krwista (Rubus sanctus), Mirt zwyczajny (Myrtus communis), Sumak garbarski (Rhus coriaria); i dzikich ziół (głównie czystek, lawenda i szalwia).
Co ciekawe dopiero teraz przygotowując ten post, przyjrzałam się mapie i dostrzegłam, że jest to ta sama rzeka, nad którą wielokrotnie uprawialiśmy wspinaczkę skałkową, nieopodal Trodotissa.
W pobliżu wodospadu znajdują się fragmenty starego młyna wodnego, który działał jeszcze do początku XX wieku.
Jak dotrzeć do wodospadu Chantara?
Jak zawsze będę polecała dojście do wodospadu na pieszo 😉 szlakiem, na którym można zaobserwować okoliczną, bogatą roślinność, skorzystać z terapeutycznych dobrodziejstw natury i przy okazji dostrzec elementy, które na pewno uszłyby Twojej uwadze, gdybyś podróżował samochodem - np. płaskorzeźba Chrystusa na skale.
1. Szlak pieszy z Fini (Foini/Phini - 920m n.p.m.) - 1,5km głównie droga utwardzana.
Szlak z Fini zaczyna sie na poziomie 930m, a kończy się wodospadem na wysokości ok 1035m.
2. Szlak z Trodotissa do Fini - droga utwardzana
Szlak zaczyna się 400m od klasztoru Trodotissa (Trodotissa Monastery, 1330m n.p.m.). Po ok 3,5km zejścia w dół, dotrzesz do wodospadu Hantara. Cały szlak ma 4,5km.
Na to zejście bardzo zalecane są kijki trekkingowe, które odciążą Wasze kolana!
3. Szlakiem ze wsi Pano Platres - 5,5km - droga asfaltowa i droga utwardzana.
4. Można również samochodem dojechać prawie pod sam wodospad.
Byłam już tu kilka razy, ale chyba jednak najbardziej podobało mi się, kiedy dotarliśmy do niego po długim trekkingu szlakiem z Trodotissa.
Wspaniale jest posiedzieć przy tym wodospadzie, odpocząć i zregenerować siły. Zapatrzeć w spadającą wodę czy strugi spływające po skale i rosnącym na niej mchu. Wsłuchać się w dźwięk spadającej wody i śpiew okolicznych ptaków. Zrelaksować się...
Gdy po raz pierwszy przyjechałam nad ten wodospad, to tak mi się spodobał, że rozmarzyłam się i powiedziałam, że chciałabym mieć domek w pobliżu takiego wodospadu, że wspaniale by było się budzić i słyszeć za oknem, chociażby strumień płynącej wody. Przyglądałam się domowi, który jest wybudowany w pobliżu i trochę im pozazdrościłam krajobrazów. 😋
Współrzędne wodospadu Hantara: 34°54'17.8"N 32°50'26.3"E
Inaczej zapisywana nazwa: Hantara, Xantara, Khantara, Chandara, Handara
Zakończenie
Wszystkie te wodospady prezentują się bardzo malowniczo i zapierają dech w piersiach. Może nie są największe (jakie możecie zobaczyć gdzieś w innych krajach), ale są równie fascynujące a w ich okolicy możesz zaobserwować wiele endemicznych roślin, których nie znajdziesz nigdzie indziej.
Zalecany czas na spacer szlakami do wodospadów to: od marca do listopada.
Jeśli się wybieracie na szlaki piesze, to koniecznie pomyślcie o odpowiednim obuwiu. Nie są to trasy odpowiednie na buty na obcasie czy japonki (co niestety często można zaobserwować).
Zerknijcie sobie na przewodnik „Cyprus Nature Trails” (pdf), Departamentu Lasów - Ministerstwa Rolnictwa. Tam są ładnie pokazane te szlaki na mapkach. Warto również skorzystać z skróconej formy - ulotki szlaku Kalidońskiego.
Ciekawa jestem, jaką Wy wybralibyście drogę, aby dotrzeć do wodospadu?
Który wodospad najbardziej się Wam podoba?
Nad którym już byliście?
Znacie jeszcze jakieś inne wodospady? Może znajdzie się jakiś, o którym ja jeszcze nie słyszałam?!
Podziel się w komentarzu ☺
Źródła
Cyprus Alive Καταρράκτης Χαντάρας
Limassol Tourism - Troodos Waterfalls
Ministry of Agriculture, Natural Resources and Environment, Nicosia 2013 Cyprus Nature Trails, Department of Forests Ministry of Agriculture, Natural Resources and Environment, Vegetation and Flora of Cyprus (Chlorida ths Kyproy En)
Totalfish.ru The largest waterfall in Cyprus. Troodos Waterfalls
Tablice informacyjne wzdłuż szlaków
Zachowaj na później!
@2020 by Ewelina Kur (Vienewi). All rights reserved.
0 comments:
Prześlij komentarz