Średniowieczny Zamek Kolossi

Przeglądając różne strony internetowe i czytając recenzje na temat wycieczek i atrakcji turystycznych wiele razy spotkałam się z opinią, iż Limassol jest miastem najmniej wartym odwiedzenia i zobaczenia z całego Cypru. W mojej opinii - nic bardziej błędnego! W Limassol jest również wiele atrakcji turystycznych i miejsc wartych zobaczenia, miejsc, które jeszcze bardziej mogą nam przybliżyć dzieje Cypru na przestrzeni wieków.

Zwiedzając Cypr warto wybrać takie miejsca, które pokażą jak pełny jest on kontrastów. Na tej wyspie przecież wszędzie jest tak blisko, iż w ciągu jednego dnia możesz być i w górach i nad morzem. Każdy może znaleźć tutaj coś dla siebie. Zarówno miłośnicy natury, obserwowania ptaków, zwierząt, osoby, które lubią zwiedzać muzea i miejsca archeologiczne, jak i osoby, dla których liczy się przede wszystkim dobra zabawa i relaks na plaży czy basenie.

Zamek Kolossi niedaleko Limassol na Cyprze

Jeżeli jesteś osobą, którą interesuje historia miejsc, w które się wybierasz nie powinieneś pominąć Średniowiecznego Zamku Kolossi.

Może nie jest on ogromny i okazały jak większość zamków. W jego pomieszczeniach nie znajdziemy też starych mebli czy przedmiotów użytku dnia codziennego z minionych lat, jednak naprawdę warto go zwiedzić i wyobrazić sobie jak życie w tym miejscu mogło wyglądać.

Zwiedzając Cypr najlepiej przygotować się do tej przygody, przemyśleć, w jakie miejsca chcesz się udać, co zobaczyć i zaopatrzyć się w dobry przewodnik albo chociaż poszukać informacji o różnych obiektach w internecie. W wielu miejscach, które zwiedzamy nie ma dokładnych tabliczek z opisami i jeżeli już są to są w języku angielskim czy greckim (nie wszyscy jednak płynnie czytają w tych językach). Przy wejściu na każdy teren archeologiczny możemy razem z biletem kupić przewodnik do tego miejsca, jednak nie są one tanie. Dlatego również zaczęłam pisać na tym blogu o różnych miejscach i pokazuję je na zdjęciach, abyście mogli je jak najlepiej poznać, zrozumieć i poczuć.

Zamek Kolossi znajduje się pomiędzy Limassol a ruinami starożytnego Kourion (wystarczy pojechać tylko 15km na zachód od Limassol). Jeżeli nie dysponujesz własnym transportem, to bez problemu można tu dojechać autobusem miejskim.

Schodki w ogrodzie Zamku Kolossi, strona wchodnia

Historia Zamku Kolossi

Zamek ten został zbudowany w 13 wieku (w 1210 rok) z inicjatywy króla Franków - Hugha I, władcy z dynastii Lusignanów, a następnie przebudowany w 15 wieku i w takiej formie widzimy go dzisiaj. Jego nazwa pochodzi prawdopodobnie od byłego pana feudalnego tej ziemi, powierzchni Kolossi – Gerinus de Colos.

Po upadku Akki i opuszczeniu Królestwa Jerozolimskiego w 1291 rycerze Zakonu Szpitalnego Świętego Jana Jerozolimskiego razem z templariuszami przenieśli się na Cypr. Król Henryk II Lusignan w podzięce za pomoc w walce z Muzułmanami wyznaczył im na główną siedzibę port Limassol. Joanici osiedlili się w Zamku Kolossi i w 1302 roku założyli tutaj swoją komandorię (Grande Commanderie), jako centrum wszystkich działań zakonu.

Słodkie, tradycyjne cypryjskie wino, które było produkowane w okolicy zawdzięcza swoja nazwę Commandaria Kolossi. Bracia zakonni stacjonujący w zamku zajęli się produkcją i dystrybucją tego słynnego na całym świecie wina. Obecnie jest ono jednym z najstarszych znanych na świecie win, które nie zmieniło swojej nazwy od ośmiu wieków.
Według legendy Ryszard Lwie Serce upoił się tym trunkiem i nie dopełnił obowiązków nocy poślubnej. Podobno nazwał je „Winem królów i królem win”.

Na początku 14 wieku (w 1309 roku) zamek Kolossi przeszedł w ręce Templariuszy a Joanici przenieśli się na wyspę Rodos.

Po zniesieniu Templariuszy, w 1313 roku, zamek Kolossi został zwrócony w posiadanie Rycerzy Szpitalników (Joanitów).

Pierwotny budynek zamku był niszczony podczas najazdów plemion Genoese in 1373, plemion Mamluków w 1402, 1413 oraz 1425/26. Również trzęsienia ziemii nie były jemu obojętne i zamek przypominał ruinę.  Wielki Komandor Louis de Magnac odbudował go w roku 1454 i taki mocniejszy zamek Kolossi, oglądamy dziś.

Pozostałości z oryginalnego zamku wciąż są na wschodzie, południu, południowym-wschodzie i zachodniej stronie Zamku.

Zamek Kolossi z wyraźnie widocznymi trzcinami cukrowymirosnącymi w jego ogrodach

Zamek Kolossi zbudowany jest z bloków wapiennych i wznosi się na wysokość 21 metrów. Jej ściany mają 1,25 metra grubości. Długość zamku to 16 metrów z zewnątrz i 13,5 metra we wnątrz. 

Z pewnej odległości, „na pierwszy rzut oka” zamek przypomina kwadratowe pudełko. 

Budynek składa się z trzech kondygnacji.

Wnętrze Zamku Kolossi 

Parter

Na parterze budynku znajdują się trzy pomieszczenia o wielkości 12,5 x 3,5m. Prawdopodobnie były one wykorzystywane jako magazyn - 2 z tych pomieszczeń były cysterną na wodę.

Pierwsze pomieszczenie z wejściem na kolejną kondygnację

Jedno z pomieszczeń na parterze zamku

Pierwsze pietro

Na pierwsze piętro z zewnątrz bezpośrednio prowadzą też schody i most zwodzony. Konstrukcja ta pochodzi z 1933 roku.

Schody z mostem zwodzonym otoczone dziedzińcem ze stajniami

Wchodząc na most zwodzony możemy się przyjrzeć z bliska machikułowi, który podkreślaja obronny charakter zamku. Znajduje się on nad głównym wejściem i służył do wylewania wrzącej wody na wrogów starających się zdobyć zamek.

Machikuł Zamku Kolossi, 2009.

Machikacja widok od spodu, 2013.

Kołatka zewnętrznych drzwi

Na pierwszym piętrze znajdują się dwa duże pomieszczenia.

W pierwszym z nich - wschodnim  (do którego wejdziemy bezpośrednio z mostu zwodzonego albo "klatki schodowej") prawdopodobnie znajdowało się miejsce kultu o czym może świadczyć duży obraz z 15/16 wieku namalowany na ścianie południowej. Przedstawia on przybicie Jezusa do Krzyża z Maryją Dziewicą po lewej stronie i świętym Janem po prawej. W lewym dolnym rogu malowidła możemy dostrzec również herb Louisa de Magnac.

Malowidło ścienne przedstawiające Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa, 2013.

Przejście pomiędzy pomieszczeniami na pierwszym pietrze
- widok z pokoju zachodniego

W drugim pokoju - zachodnim drugim znajduje się duży kominek (1,30m szerokości i 1m głębokości) co świadczyłoby iż była tutaj jadalnia i sala balowa.

Wnętrze pomieszczenia w Zamku Kolossi

Kominek w zachodnim pomieszczeniu na pierwszym piętrze

Jedno z wgłębień okiennych w zamku

Drugie piętro

Składa się z dwóch dużych pokoi. W obu pomieszczeniach znajdują się kominki, które przyozdobione są płaskorzeźbą z herbem Fleur-de-lis (lilijka). Prawdopodobnie właśnie te pomieszczenia zamieszkiwał Dowódca Kolossi.

Płaskorzeźba Fleur-de-lis (lilijki) na kominku w Zamku Kolossi

Elementy ozdobne kominka

W obu pomieszczeniach znajdują się po 4 okna z wbudowanymi kamiennymi siedziskami.

Można przysiąść i odpocząć... 2013.

Okno z ławeczkami w Zamku Kolossi, 2013.

Drzwi pomiędzy pomieszczeniami z widokiem na schody prowadzące wyżej, 2009.

Z drugiego pietra na dach prowadzą spiralne wąskie kamienne schody z 35 stopniami.

Kręta klatka schodowa, widok z góry, 2009.

Widok z dachu zamku

Dach jest płaski i chroniony blankami ze wszystkich czterech stron.

Na dachu Zamku Kolossi

Parka gołębi na dachu Kolossi

Warto tutaj wejść, ponieważ rozpościera się stąd przepiękny widok na miasteczko i okolice. 

Zamek Kolossi był wybudowany na nadmorskiej równinie w dolinie Kouris. Bardzo żyzne gleby na tym terenie pozwoliły na uprawę trzciny cukrowej, oliwki, bawełny, zboża, drzew świętojańskich (karob) i winorośli. Wokół zamku do dzisiaj możemy obserwować plantacje i winnice. W oddali widać Salt Lake Limassol (słone jezioro) na wschodzie, Morze Śródziemne na południu i na północy wieś Kolossi z górami Troodos w tle.

Widok na okoliczne plantacje i winnice

Domki w pobliżu Zamku Kolossi

Widok na willę z basenem i sadem mandarynek

Z dachu zamku możemy dokładnie przyjrzeć się ruinom starej fabryki trzciny cukrowej.

Z lewej strony pozostałości po młynie wodnym, w środku gorzelnia i z lewej cukrownia, 2013.

Na północ (w prawą stronę na zdjęciu) od rafinerii cukru widzimy duży sklepiony pokój, w którym mieściła się gorzelnia dalej był młyn wodny i wieża ciśnień (ruiny z 14 wieku).

Otaczające zamek ruiny

Pozostałe ruiny zamku z 13 wieku - na zachodzie (pozostałości kolumn, łuków i nadproży).

Sala (ang. Hall)

Pozostałości po kolumnadzie

Ruiny od strony północno-zachodniej, 2013.

Dziedziniec zamku otoczony murami na południu i ruiny budynku gospodarczego, który najprawdopodobniej służył jako magazyn i stajnia na południowym-zachodzie.

Pozostałość po 13 wiecznym zamku

Główne wejście do 13 wiecznego zamku poprzez
mostek od strony wschodniej, 2013.

Studnia przy Zamku Kolossi na Cyprze, 2013.

Herb na ścianie Zamku Kolossi

Na wschodniej ścianie widoczna jest płaskorzeźba w kształcie krzyża, misternie wykuta w białym marmurze.

Herb znajdujący sie na wschodniej ścianie zamku, 2013.

Znajdują się na niej cztery herby.  

W górnej części krzyża znajduje się korona. Pod nim umieszczony jest herb króla, którego tarcza podzielona jest na cztery sekcje. 

W lewym górnym polu znajduje się krzyż jerozolimski (godło Jerozolimy). 

W prawym górnym polu widzimy herb Lusingamów na Cyprze - lwa w koronie stojącego na tylnych łapach, na tle kolorowych pasków (w oryginale szaro-niebieskie).

W trzeciej i czwartej sekcji mamy takie same lwy – jeden dla Cypru, a drugi dla Armeni.
Te cztery sekcje tworzyły jedność od 1393 roku poniważ król Cypru był również królem Jerozolimy i Armenii.

Po lewej znajduje się herb Jean de Lastic, wielkiego mistrza zakonu Joanitów (od 1437/54) z Rodos
Po prawej stronie znajduje się podobny herb należący do Jacques de Milly wielkiego mistrza Joannitów (1454/61)
Poniżej znajduje się herb Dowódcy Kolossi – Louis de Magnac z czterema lilijkami (flaur-de-lis).

Fabryka trzciny cukrowej

Wspomniana rafineria trzciny cukrowej znajdowała się po wschodniej stronie zamku. Budynek cukrowni jest długi i wąski, wykonany z kamienia.

Pozostałości fabryki trzciny cukrowej przy Zamku Kolossi, 2013.

Wnętrze cukrowni, 2013.

Widok na cukrownię zza płotu, 2017.

Tak jak widzieliśmy z góry zamku w lewą stronę od cukrowni (na północ) znajdowała się gorzelnia, młyn wodny i wieża ciśnień a dalej zaczynał się akwedukt.

Produkcja cukru na Cyprze była niezwykle ważna aż do 16 wieku.

Plantacje trzciny cukrowej w tym regionie były ogromne. Sięgają one do 14 wieku i składały się z trzech głównych obszarów i obszarów pomocniczych. Cukier cypryjski cieszył się opinią lepszego niż z Rodos, Syrii czy Aleksandrii. 

W 1567/68, w wyniku trzęsienia ziemi fabryka została trwale uszkodzona. Szkody te zostały naprawione przez gubernatora Murat Pasha w 1592 roku (wygrawerowany napis na zewnętrznej ścianie południowej cukrowni). 

Inskrypcja z południowej ściany cukrowni

Przypuszcza się, iż za czasów panowania Ottoman fabryka ta została przekształcona w młyn mąki.

Akwedukt w Kolossi

(wschodnia strona zamku i na północ).

Akwedukt widziany od zachodniej strony (zamek znajduje się z naszej prawej)

Tipuana

We wschodniej części ogrodu możemy podziwiać piękne, stare ok. 200-letnie wielkie drzewo Tipuana.

200 letnia Tipuana

Tipuana (Machaerium Tipu czy Tipuana Tipu, Rosewood) inaczej nazywana jest Palisander - ze względu na jej charakterystyczny różany zapach. Jest to drzewo ozdobne z gęsto rozłożonymi liśćmi,  które w okresie od maja do sierpnia kwitnie na jasnożółto.

Z tabliczki, którą umieszczono przy drzewie, dowiadujemy się, że ma ono 26m wysokości a obwód jego pnia ma 4,80m.

Bizantyjski kościół Świętego Efstathiosa

Kościół Agios Efstahios - widok z Zamku

Kościółek z bliska

Wejście na teren Kościoła Efstahios przez jedno z łukowatych, kamiennych przęsł w akwedukcie.

W pobliżu zamku znajduje się również mały, 12-to wieczny, bizantyjski kościół świętego Efstahiosa (Agios Efstathios). Był on wykorzystywany przez Joanitów jako miejsce kultu. W absydzie kościoła zachował się herb Louis de Magnac. We wnętrzu kopuły kościoła można podziwiać przepiękne, malowidła – w samym centrum umieszczony jest Wszechmogący a 4 Ewangieliści są przedstawieni za pomocą trójkątów sferycznych. 

Bardzo dobrze widoczny jest olbrzymi fresk (z 15 wieku) przedstawiający świętego Efstahiosa siedzącego na koniu z włócznią w prawym ręku i z tarczą w lewym. 

W 15 wieku kościół został przebudowany.

Mapka okolicy Zamku Kolossi

View Zamek Kolossi in a larger map

Źródła

na podstawie których napisałam powyższy tekst:

▸ tablice informacyjne znajdujące się na terenie Zamku Kolossi
▸ ulotka informacyjna "Medival castle of Kolossi", Department of Antiquities, Cyprus

Zapisz Pin na swojej tablicy!

@2013 by Ewelina Kur (Vienewi). All rights reserved.